Sâm Bố Chính có cách dùng tác dụng, giá bán thế nào?
Sâm Bố Chính là một trong số những cây thuốc nam hay còn gọi chung là sâm Việt Nam thường được dùng trong các bài thuốc Đông y, y học cổ truyền. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết sâm Bố Chính là gì, có tác dụng như thế nào và được bán với giá bao nhiêu?
Sâm Bố chính là gì, Thành Phần công dụng và giá bán
Thông tin về sâm bố chính như đặc điểm, Phân bố, phân loại…
Sâm Bố Chính là gì?
Sâm Bố Chính hay còn được gọi à sâm báo, thổ hào sâm… Một số nơi cũng gọi cây sâm này là Bố Chính sâm. Tên khoa học Abelmoschus sagittifolius, là loại cây thân thảo, chiều cao trung bình khoảng trên 1m, phần thân cây chủ yếu mọc đứng, nhiều khi mọc bám vào các cây khác để phát triển bình thường.
– Đặc điểm hình thái của cây sâm Bố Chính
– Lá cây có màu xanh, phía gốc cuống lá có hình hơi xoăn, cuốn lá hình mũi mác.
– Mặt lá sâm Bố Chính có nhiều lông tơ nhỏ.
– Hoa sâm hình trứng, có một đầu nhọn, chia làm 5 múi nhỏ, bên ngoài phủ nhiều lông tơ.
– Qủa sâm Bố Chính hình bầu dục giống như quả trứng, dài gấp 2-3 lần đài hoa. Khi nào quả chín sẽ tự nứt làm 5 mảnh, mặt trong và ngoài đều có nhiều lông tơ.
– Hạt quả hình thận, có màu nâu, mặt ngoài thô ráp và nhiều đường vân sát nhau.
– Phân bố khu vực cây sâm Bố Chính
– Sâm Bố Chính thường mọc hoang hoặc được trồng tại nhiều nơi của Việt Nam như Đắk Lắk, Đắk Nông. Sâm thường có nhiều ở các tỉnh phía Nam như Phú Yên, Quảng Nam, Bình Thuận, và Tây Nguyên…
– Sâm Bố Chính cũng có ở miền Nam Trung Quốc cùng một số nước ở khu vực Đông Dương, mọc hoang hoặc được trồng để thu hoạch vào mùa đông.
– Sâm Bố Chính khá giống với đẳng sâm rừng nhưng củ thổ hào sâm chắc hơn đẳng sâm vỏ xù xì đen và thịt nhầy hơn đẳng sâm rừng.
– Phân loại sâm Bố Chính
Có khá nhiều loại sâm Bố Chính, trong đó có 4 loại phổ biến nhất gồm:
– Sâm Bố Chính có hoa màu đỏ tươi: Là loại sâm có số lượng nhiều nhất tại Việt Nam, mọc chủ yếu tại vùng núi đồi Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Rễ của loại cây này ít phân nhánh nên có hàm lượng dinh dưỡng cao. Tuy vậy, không có sự chăm sóc từ con người cùng với việc mọc tại các khu vực có điều kiện thời tiết khắc nghiệt nên loài này đang dần khan hiếm.
– Sâm Bố Chính có hoa hồng phấn: Loại này thường được trồng làm cảnh tại các vùng đồng bằng do dược tính thấp hơn so với một số loại sâm khác.
– Sâm Bố Chính có hoa màu đỏ hồng: Loại này mọc ở nhiều nơi tại Việt Nam do có thể sinh trưởng và phát triển tại các khu vực khác nhau bao gồm núi thấp, đất phù sa, phát triển nhanh và cho sản lượng lớn, khoảng từ 1000-1200kg/m2.
– Sâm Bố Chính có hoa màu vàng: Có đặc điểm sinh trưởng gần giống như những loại sâm còn lại nhưng thân cây chỉ cao khoảng 12m và không có củ.
Nếu phân chia sâm Bố Chính theo địa hình sẽ gồm 3 loại chính:
– Sâm Bố Chính sinh trưởng tại địa hình núi thấp (dưới 1000m), tập trung chủ yếu ở Tây Nguyên và miền Trung nước ta.
– Sâm Bố Chính mọc tại địa hình trên đồi bán sơn địa, gồm các tỉnh An Giang, Kiên Giang, Đông Nam Bộ.
– Sâm Bố Chính sinh trưởng tại địa hình đồng bằng phù sa, tập trung chủ yếu ở Đồng Tháp và Kiên Giang.
– Bộ phận dùng làm thuốc
Bộ phận được sử dụng làm thuốc của sâm Bố Chính là rễ, sau khi cắt bỏ nhữn rễ con và phơi hoặc sấy khô thì có thể mang dùng được.
Thành phần hóa học trong sâm Bố Chính
Theo các nghiên cứu khoa học đã chứng minh, trong rễ sâm Bố Chính có nhiều loại hoạt chất tốt cho sức khỏe như phytosterol, acid béo, coumarin, đường khử và hợp chất uronic. Bên cạnh đó, hàm lượng thành phần lipid có trong sâm Bố Chính là 3, 96% (lipid gồm acid palmitic, acid myrisric, acid oleic, acid linolenic);
Hàm lượng thành phần protein có trong sâm là 0, 23 %; hàm lượng protid là 1, 26 %. Các loại acid amin khác có 11 loại như threonine, alanine, prolin, tyrosin, valin, leucin và histidin.
Bên cạnh đó, sâm Bố Chính còn chứa hàm lượng tinh bột là 15,14% và chất nhầy là 18, 92% và chất nhầy mà chúng ta nhìn thấy là D-glucose và L-rhamnose. Trong sâm bố chính cũng có các đơn chất vi lượng khác như Ca, Mg, Mn, V, Ti, Mo, Cu, Zr và P.
Hiện nay ở Việt Nam có khá nhiều các loại sâm có thành phân dinh dưỡng rất cao mà chưa được chú ý đến. chỉ mới được biết đến trong 1 số bộ phận nhỏ của người bản sứ. Chưa được thật sự tập trung phát triển, điển Hình như sâm lai châu hay sâm đương quy Trong dân dan Việt Nam được sử dụng khá nhiều Giá thành cũng khá rẻ. Đặc biệt là sâm lai châu giá rẻ hơn so với sâm ngọc linh nhiều mà thành phân dinh dưỡng không hề có sự khác biệt
Tác dụng của sâm Bố Chính
Sâm Bố Chính được cả y học cổ truyền và hiện đại đánh giá cao về công dụng dành cho sức khỏe.:
Tác dụng theo y học cổ truyền:
– Sâm Bố Chính giúp kiện vị, bổ tỳ, dưỡng ẩm, trợ tiêu, thanh nhiệt, nhuận phế hiệu quả.
– Hỗ trợ chữa trị các chứng mất ngủ, suy nhược cơ thể, rối loạn kinh nguyệt của nữ giới, viêm phế quản ở trẻ em, lao phổi, thiếu máu, trầm cảm hoặc bị suy giảm chức năng sinh lý của nam giới.
Tác dụng theo y học hiện đại:
– Một số nghiên cứu khoa học trên chuột đã cho thấy, dùng sâm Bố Chính theo đường uống hoặc đường tiêm có thể làm giảm khả năng hoạt động tự nhiên của loài vật này.
– Ngoài ra, sâm Bố Chính còn có công dụng làm buồn ngủ, gây mê, chống co giật ở chuột.
– Không những thế, sâm Bố Chính còn có công dụng an thần, ức chế sự hoạt động của hệ thần kinh trung ương hiệu quả.
Cách sử dụng sâm Bố Chính tươi
Cách sử dụng sâm bố chính tươi đơn giản hiệu quả
Thái lát sâm và hãm lấy nước uống
Cách làm này được thực hiện như sau:
– Rửa sâm Bố Chính thật sạch và thái thành từng lát mỏng
– Mang sâm đi phơi khô dưới ánh mặt trời hoặc hấp, sấy.
– Lấy khoảng 1-2g sâm Bố Chính đã khô rồi cho vào ấm, đổ nước sôi, hãm tương tự như hãm trà.
Cách dùng này có công dụng làm giảm căng thẳng, mang đến giấc ngủ sâu, giảm mệt mỏi do áp lực công việc và học tập, thích hợp với những người bị suy nhược cơ thể, cần bồi bổ cơ thể, đặc biệt là với người già, người mới ốm dậy.
Sắc sâm Bố Chính dùng uống thay nước hàng ngày
Cách làm này tương tự như cách trên, dùng sâm rửa sạch và thái thành từng lát mỏng, sau đó, cho vào ấm sắc thật kỹ cùng nước trong khoảng 1 giờ đồng hồ. Mỗi ngày có thể dùng khoảng 5-10g sâm Bố Chính để uống, có thể bổ sung thêm đường để dễ uống. Tuy nhiên, dùng nguyên chất sâm Bố Chính vẫn là tốt nhất.
Cách dùng này thích hợp với những người mắc các chứng bệnh về hô hấp như ho gió, ho khan, cảm lạnh, khó thở, phổi yếu, viêm đường hô hấp…
Cách dùng sâm Bố Chính ngâm rượu
– Chuẩn bị:
+ Sâm Bố Chính tươi: 1kg
+ Rượu trắng (loại rượu 40 độ): 10 lít.
+ Bình ngâm rượu.
– Cách ngâm:
+ Sao vàng sâm Bố Chính, hạ thổ, làm sạch sâm và ngâm theo tỉ lệ 1: 10 cùng rượu, có thể ngâm kèm cùng thân lá cho đẹp.
+ Bình rượu nên ngâm từ 1-3 tháng (hoặc có thể hơn).
+ Mỗi ngày uống 1-2 chén để tăng cường sức khỏe và chức năng sinh lý.
+ Có thể kết hợp thêm nhục thục dung, ba kích hoặc sâm cau để cường dương, bổ thận, gân cốt khỏe mạnh.
Cách dùng sâm Bố Chính ngâm mật ong
– Chuẩn bị:
+ Sâm Bố Chính
+ Mật ong nguyên chất
– Cách dùng:
+ Mang thái sâm thành từng lát mỏng và ngâm cùng mật ong, đựng trong hũ kín.
+ Ngâm khoảng từ 2-3 tháng là có thể dùng được.
+ Mỗi ngày dùng khoảng 2-3 lát để giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Dùng sâm Bố Chính trong nấu ăn
Sâm Bố Chính có vị ngọt thanh dịu và nhẹ nhàng nên có thể chế biến làm nhiều món ăn bổ dưỡng như:
– Các món cháo, soup: Dùng sâm Bố Chính tươi nấu cùng gạo, các loại thịt (gà, bò, vịt, lợn…), hành, hạt sen, rau thơm… Nguyên liệu sau khi được làm sạch, tẩm ướp gia vị vừa ăn thì cho gạo và sâm vào nồi nấu cho đến khi sâm chín, gạo nở hết thì cho thịt vào, hầm tiếp đến khi chín mềm.
– Dùng cho các món hầm: Sâm Bố Chính được hầm cùng thịt (gà, chân giò, bò, dê…) táo đỏ, hạt sen, kỳ tử. Làm sạch nguyên liệu, cho lượng nước vừa đủ, tiến hành hầm trong khoảng 30-40 phút đến khi thịt chín mềm. Nêm nếm tùy theo khẩu vị.
– Các món chiên, xào: Sâm Bố Chính chiên giòn, Chả giò sâm Bố Chính tôm thịt, …
– Các món chè: Chè hạt sen táo đỏ Sâm Bố Chính, Chè đậu đen Sâm Bố Chính,…
Ngoài những cách dùng trên, có thể sử dụng sâm Bố Chính để thái lát và phơi thật khô. Sau đó, đóng gói và bảo quản tại những nơi thoáng mát, thời gian có thể dùng được tới 2 năm.
Ai nên sử dụng sâm Bố Chính?
– Người cơ thể yếu, thiếu máu
– Người có hệ tiêu hóa kém
– Người bệnh ho, hen suyễn
– Người thường xuyên bị đau nhức xương khớp
– Người yếu sinh lý
Lưu ý khi sử dụng sâm Bố Chính
Sâm Bố Chính được coi là thảo dược lành tính, không độc nên ít gây tác dụng phụ cho người sử dụng. Tuy nhiên, một số người bệnh có cơ địa không thích hợp cũng có thể bị dị ứng với loại dược liệu này. Dưới đây là một số lưu ý khi dùng sâm Bố Chính:
– Cần phải tẩm nước gừng và sao kỹ đối với người có thể trạng hư hàn.
– Không sử dụng chung sâm Bố Chính cùng với lê lô.
– Trong quá trình dùng sâm Bố Chính cần phải kiêng sử dụng chất kích thích.
– Nếu đang điều trị bệnh bằng thuốc Tây cần phải hỏi ý kiến bác sĩ.
– Cần phải biết cách phân biệt sâ Bố Chính với những loại sâm khác trên thị trường.
– Một số tác dụng phụ của sâm Bố Chính đã được ghi nhận bao gồm: da nóng đỏ, nổi mề đay, ngứa da, sưng môi, sưng lưỡi, họng, thở khò khè, thở khó, tim đập nhanh, huyết áp giảm đột ngột…
Để tránh những tác dụng phụ do sâm Bố Chính mang lại, trong quá trình dùng, người bệnh cần phải tuân theo tuyệt đối chỉ định của bác sĩ về cách dùng, liều lượng, tuyệt đối không nên dùng quá 20g mỗi ngày.
Giá sâm Bố Chính là bao nhiêu?
Theo các thông tin thu thập từ thị trường, giá sâm Bố Chính hiện nay phụ thuộc vào khá nhiều yếu tố như: xuất xứ, nguồn gốc, kích cỡ và độ tuổi của sâm. Chẳng hạn như:
Giá sâm bố chính bao nhiêu tiền 1kg
– Loại sâm Bố Chính rừng mọc tự nhiên sẽ có giá cap hơn so với sâm Bố Chính nhân tạo.
– Ngoài ra, củ sâm có kích thước càng lớn thì có giá càng đắt. Thông thường các loại sâm bố chính dược liệu 5 củ/ kg thì giá bán sẽ dao động khoảng 350.000-400.000đ. Với kích thước nhỏ hơn, khoảng 6 củ/ kg, giá bán sẽ khoảng 300.000 – 350.000đ. Loại 8-12 củ/kg: 400.000 đồng- 500.000 đồng.
Loại củ nhỏ, 12-14 củ/kg giá bán: 250.000 đồng – 300.000 đồng.Trường hợp rẻ hơn nữa, giá thành sẽ khoảng 250.000- 300.000đ/ kg gồm 7 củ nhỏ.
Như vậy, tùy theo từng nơi bán, sâm Bố Chính sẽ chênh lệch khác nhau, người mua cần lựa chọn nơi bán lâu năm, uy tín, có nguồn cung ổn định thì giá sẽ rẻ hơn so với thị trường hoặc ở mức chấp nhận được.
Một dòng sâm hiện nay đang được tỉnh Lai châu chú trọng và phát triển giá thành rẻ hơn so với sâm ngọc linh khá nhiều. Rất nhiều người tìm kiếm Giá sâm lai châu để sử dụng thay thế cho sâm ngọc linh
Để đảm bảo bảo an toàn và chất lượng, người bệnh nên tìm mua sản phẩm ở những địa chỉ uy tín như: Các nhà thuốc Đông y, các trung tâm y học cổ truyền,…
